Vaak maken pijnstillers kleine pijntjes en grote pijn dragelijk. Mensen met pijnklachten zijn er dan ook blij mee. Niet alle pijnstillers kunnen echter zonder gevaar gebruikt worden. Is paracetamol tamelijk onschuldig, veel van de zwaardere middelen hebben een verslavende werking die mensen afhankelijk kan maken. Het gaat daarbij om medicijnen als morfine, oxycodon, fentanyl en buprenorfine.
Zware pijnstillers mogen dan ook enkel door een huisarts of arts worden voorgeschreven, bijvoorbeeld na een operatie. Bij ernstige aandoeningen als kanker zijn pijnstillers vaak onmisbaar. Voor de meeste andere aandoeningen is het belangrijk het gebruik al na enkele dagen te minderen en helemaal af te bouwen.
Om aandacht te vestigen op de bijwerkingen van pijnstillers houden de huisartsen van Franeker, Sexbierum, Tzummarum en Vlieland samen met apotheek de Hertog een voorlichtingscampagne.
Daarvoor inventariseerden ze ook hoeveel patiënten in hun eigen praktijken in 2021 gebruik hebben gemaakt van pijnstillers met een verslavende werking. Daaruit bleek dat 500 patiënten pijnstillers met een verslavende werking gebruikt hebben, waarvan 200 mensen de middelen langdurig kregen voorgeschreven.
Apotheker Jan de Boer van Apotheek de Hertog zegt: ‘Het is niet zo dat we geen zware pijnstillers meer geven. Bij ondragelijke pijn van bijvoorbeeld nierstenen, blijven ze van grote waarde. Na enkele dagen moet je echter afbouwen. Dit omdat ze al snel verslavend werken, en ook omdat de werking van het middel afneemt. Het lichaam went er aan.’
Huisarts Sebastian Rozendal: ‘De belangrijkste doelstelling voor ons is er op toe te zien dat bij nieuwe patiënten geen chronisch gebruikers ontstaan. We kijken daarvoor wie de middelen echt nodig heeft en of er ook andere middelen of oplossingen mogelijk zijn. Waar het kan brengen we de dosering terug en schrijven we voor een kortere periode de pijnstillers voor.’
Ook de 200 patiënten die al langere tijd pijnstillers gebruiken worden door de huisartsen en apotheek tegen het licht gehouden. ‘We worden scherper op het uitschrijven van herhaalrecepten. Daarvoor gaan we eerst het gesprek aan met onze patiënten. Met hen bekijken we of we een andere manier kunnen vinden om hun pijn te bestrijden of om er mee om te gaan. Daarbij kunnen we bijvoorbeeld kijken of een aanpassing van de leefstijl verlichting kan brengen of dat we de hulp moeten inschakelen van fysiotherapie, ergotherapie of een psycholoog.’
De Boer: ‘We willen onze patiënten beter bewust maken, zodat ze weten wat ze slikken en welke bijwerkingen de medicijnen hebben.
Mensen die de middelen al langdurig gebruiken en daar van af willen, gaan we helpen door de dosis werkende stof stapje voor stapje te verminderen. Het blijft echter een verschrikkelijke uitdaging er van af te komen en dat is waarom we langdurig gebruik van deze middelen willen voorkomen.’
