Natalie op bezoek bij melkveebedrijf Stelwagen

Ik ben onlangs op bezoek geweest bij boer Jelko en zijn vrouw Ingrid, zij gaven ons een kijkje in het boerenleven op hun boerderij waar zij iedere dag met passie en liefde leven en hun vak uitoefenen.

De boerderij waar zij wonen en hun melkveebedrijf hebben is een familiebedrijf van meerdere generatie. Het familiebedrijf, voor zover Jelko weet, is destijds begonnen in Garijp, 2 generaties hielden hun melkveebedrijf in Grou. Op de huidige plek in Franeker is Jelko met zijn vrouw Ingrid nu de tweede generatie waar zij rond 2008 een nieuwe stal erbij gebouwd hebben. Ze wonen daar samen met hun 2 kinderen waarvan hun zoon nu een opleiding doet voor in de agrarische sector. 

 

Hoe ziet een dag er uit

Om 5 uur ‘s ochtends gaat Jelko eruit om hun 125 koeien te melken. Als het melken en het schoonmaken van de machines klaar is, is het tijd voor zijn eigen ontbijt en een ‘tukkie’ zoals Jelko zelf zegt. 

Daarna is het tijd voor ‘boeren dingen’, oftewel de dagelijkse werkzaamheden. Het voer klaar zetten voordat zijn vader de koeien gaat voeren. Er zijn daarin verschillende behoeftes bij hoogdrachtige koeien, melkkoeien en jongvee. Uiteraard wordt er gekeken of de koeien gezond zijn of extra verzorging nodig hebben. De ‘ligbedjes op schudden’ noemt Jelko het, de zorg voor de boxen, het schoonmaken en aanvullen van zaagsel.

Maar ook het gras maaien, inkuilen, vee verhuizen van de ene naar de andere stal elke diergroep heeft een eigen plek in de stallen.  Onderhoudswerkzaamheden zijn er altijd te doen. De klauwverzorging van de koeien, het opruimen, schoonmaken in en om de boerderij en stallen. En natuurlijk worden er ook kalfjes geboren, iets wat het hele jaar door gaat en niet altijd maar vanzelf gaat. Omdat zij geen stier hebben doet Jelko zijn koeien zelf insemineren. Daarnaast is er nog de administratieve kant te doen. Einde van de dag worden de koeien weer gemolken en tegen bedtijd is er een laatste inspectie ronde omstreeks 22 uur. 

“Als boer zijnde sta je 24/7 aan”, zegt Ingrid. Het betekend niet dat je 24/7 werkt, maar je bent wel altijd aanwezig voor als er wat gebeurd. “Het is een manier van leven die voortkomt uit passie en dat is ook de enigste manier vind ik”, zegt Jelko. Ook ‘s nachts moet je er wel eens uit, voor als er gekalverd wordt. Laatst stond er politie aan de deur met de vraag of ze toevallig ook koeien kwijt waren. Gelukkig was dat niet het geval en maar waren de koeien van een boer verderop. Ingrid is niet vaak in de stallen te vinden maar weet wel precies wat er gebeuren moet. Jelko zei “Ik ben niet opzoek naar een boerin, maar naar een vrouw die met een boer getrouwd is”. Achter elke boer staat een vrouw en Ingrid zorgt ervoor dat de boel draaiende blijft in o.a. hun gezin en thuis. 

 

Is er wel tijd voor of mogelijkheid om op vakantie te gaan

Op vakantie gaan is wel mogelijk, daarvoor moet natuurlijk wel het één en ander geregeld worden. Een groot deel neemt zijn vader het over als ze op vakantie gaan en hij heeft ook wel  een melker extern. Jelko geeft als antwoord, “ik hoef niet zo nodig niét op vakantie, maar ook niet zo nodig wél op vakantie”. Zelf gaat hij het liefst een korte periode op vakantie in de tijd dat er op de boerderij niet veel te doen is. Dat is in de herfst vooral, de dagen worden dan donkerder en het wordt slechter weer. “Dan ga ik het liefst op vakantie ergens waar het mooi weer is en lekker warm”. Maar voor 3 weken hoef je hem niet op vakantie te sturen, daar wordt hij echt niet gelukkig van, hij mist dan zijn routine en de dieren.

 

Boerenliefde en ondernemer

Er is een sterke band en ze zijn erg begaan met de koeien. Gemiddeld zijn de koeien zo’n 6 jaar bij ze op de boerderij, het liefst zo lang mogelijk. Op dit moment loopt er een dame van 13 jaar oud nog bij ze rondt. Het liefst heeft Jelko ook dat ze op de boerderij overlijden in plaats van naar de slacht, want dat blijft wel een dingetje.

“Dat is echt het moment die ik het minst liefheb”, zegt hij. “Ik moet daarvoor een knop omzetten. Er zitten 2 personen in mij, een boer en een ondernemer. Als ik de helft minder koeien zou hebben en ik moet ze 2 keer zolang houden omdat ze dát ook kunnen, omdat ik er niet zoveel uit hoef te halen, dan had ik dat liever. Wij gaan mee met wat er gevraagd wordt, maar aan het einde van de rit moet de ondernemer ook wel wat blij zijn. Ik werk niet voor geld maar er moet wel wat over blijven”. 

“al wat men jout oan fee en lân, krijt men werom my mylde hân”

Als je goed voor je beesten zorgt en voor je land dan krijg je dat ook weer terug is de tegelspreuk die Jelko gebruikte.

Ziektes

Ook de melkboeren hebben te maken met vervelende ziektes, één daarvan is IBR (verwant aan het herpesvirus) en de Neospora welke afkomstig is van een ‘tussengastheer’ de honden. Vooral jonge honden dragen dit bij zich, maar het is de rest van hun leven terug te vinden in de ontlasting van de hond. Mocht de hond zijn/haar behoefte doen op een stuk gras bedoeld voor koeien in welke zin dan ook, dan heeft dit behoorlijke gevolgen voor de koeien en boer.

Er is een boer bekend die had een jonge hond welke op het land zijn behoefte had gedaan. Het voer van de koeien is waarschijnlijk besmet geraakt door het gekuilde gras en bij de koeien terecht gekomen. Op een ochtend kwam hij in de stal waar 25 koeien geaborteerd hadden als gevolg van Neospora. Heel veel mensen zijn zich hiervan niet bewust terwijl het voor de boer grote gevolgen kan hebben. Ingrid en

Jelko hebben een stuk grond aan het verlengde van Bloemketerp, waar veel mensen en dus ook honden eigenaren graag wandelen. 

 

Voor en nadelen

Het leukste aan boer zijn is het verzorgen van de koeien, ze stralen een fijne energie uit welke erg prettig is. De verschillende karakters welke allemaal een eigen benadering nodig hebben. Ingrid vind het een voorrecht om te wonen op de boerderij, ze hebben een prachtige plek en vooral de ruimte en omgeving wat ze aan de kinderen hebben mee kunnen geven. Maar nadelen zijn er ook. Jelko geeft aan, “ik zou vrijdag wel eens de deur achter mij dicht willen trekken en zeggen, heerlijk het is weekend, maar als het puntje bij paaltje komt hoeft dat dan ook weer niet van mij”. Bij afspraken zijn ze niet zo vaak op tijd door onverwachte situaties, bijvoorbeeld als er een koe gaat kalven, de koeien gaan voor. “Het kost veel vrije tijd, maar het voelt niet als werk, dus dan is het vrije tijd invulling”, zegt Jelko lachend.  

 

Deel dit bericht
Facebook
WhatsApp
Telegram
Twitter
LinkedIn
Pinterest
error: Bericht Beveiligd!