Vier theehuisjes staan erin Franeker op het Nooderbolwerk. Eén daarvan, de Bangatheekoepel kun je in de zomermaanden nog steeds met regelmaat thee drinken en genieten van dit bijzondere plekje. In één van de andere drie theehuisjes heeft Klaaske Smeenk haar winkeltje genaamd Theehuysje de Freule.
Het Theehuysje de Freule is te vinden in de ‘achtertuin’ van het Planetarium, er wordt gezegd dat het bij het huis hoorde waar Eise Eisinga het planetarium in heeft gebouwd. Klaaske heeft hier een prachtig en ook lieflijk winkeltje van gemaakt, waarbij je bij binnenkomst al ogen te kort komt. In het winkeltje vind je leuke zelfontworpen en handgemaakte sieraden, zeep en geurcadeau’s, thee, aardewerk en nog veel meer dingen.
Van het begin naar nu
Klaaske geboren en getogen in Franeker, begon omstreeks 1989 in het eerste theehuisje aan het begin van het Noorderbolwerk met zelfontworpen en eigengemaakte accessoires. Toen ze klaar was met haar opleiding handvaardigheid en textiel is ze uiteindelijk gestopt in het jaar 1993 om als docent te gaan werken. In 2014 begon Klaaske in het tweede theehuisje van het Noorderbolwerk waar ze nu nog steeds zit.
In de loop der tijd heeft Klaaske haar assortiment uitgebreid. Zo verkoopt ze kleine schilderijtjes van Oesje Zegel en geïnspireerd daardoor heeft ze passende thee uitgezocht. De sieraden van Klaaske worden in eigen atelier ontworpen en zijn allen handgemaakt. De sieraden zijn onder andere geïnspireerd op kunstwerken van Alma Tadema tot Oesje Zegel. Ook maakt ze sieraden in opdracht van onder andere Museum Martena, het Koninklijk Eise Eisinga Planetarium en Paleis Soestdijk. Het aarde werk van Bunzlau Castle zijn echte verzamelstukken, eveneens handgemaakt en afkomstig uit Polen.
Openingstijden en info
Klaaske verteld met veel passie en liefde over haar winkeltje, haar webshop en de verhalen achter haar assortiment. Het is zeker de moeite waard om eens binnen te stappen in dit bijzondere ‘Theehuysje de Freule’
- Elke vrijdag en zaterdag van 14 tot 17 uur.
- In de zomer maanden of evenementen zoals de Academische Dagen (8 tot en met 10 juli) wil Klaaske extra open, actuele informatie hierover is te vinden op haar Facebookpagina. Telefonisch kan er altijd een afspraak gemaakt worden buiten de openingstijden en via de webshop kan er ook gewinkeld worden.
- Klaaske Smeenk is telefonisch bereikbaar op 06 21846802
Geschiedenis van de theehuisjes
Vier theehuisjes op de wal, XVIII. In de eerste helft van de 17de eeuw lieten de professoren siertuinen met zomer koepels aanleggen. Verder hadden in de stad alleen de stinzen een koepel in de tuin. Pas na 1734 mocht er ook in de tuinen van huizen koepels worden gebouwd. In 1746 werd de grond tussen het bolwerk en o.a. de Eisingastraat beschikbaar voor particulieren en mocht tot aan het bolwerk een tuin met toebehoren aangelegd worden. In totaal hebben er 11 koepels tegen het Noorderbolwerk gestaan. Drie verdwenen toen het bolwerk tussen 1853 en 1855 werd afgegraven. Gelukkig is het afgraven gestopt, maar er zijn nog diverse huisjes verdwenen. In 1938 is er nog een theehuisje gesloopt door de gemeente wegens de bouw van een school.
In de jaren 60 zijn de overgebleven huisjes gerenoveerd, maar door vernieling werd besloten om ze in 1971 dicht te spijkeren. Aangezien de theehuisjes toen inmiddels waren aangewezen tot rijksmonument zijn ze niet gesloopt en staan ze er nu weer goed bij.
Het nu eerste theehuisje is in 1775 gebouwd in opdracht van burgemeester/koopman Paulus Johannes Haitsma. Het tweede theehuisje is gebouwd in 1769 in opdracht van burgemeester/timmerman Sicco Pieters Ens. In 1803 werd dit huisje nog zwaar beschadigd door een hevige storm. Het derde theehuisje is gebouwd in 1747 in opdracht van de lakenkoopman Sijbren Wijbrens Wijngaarden. Het vierde theehuisje (zomer koepel) is bekend als de koepel van Tjeerd Banga en is gebouwd in 1778. Bron: stichting monumenten Waadhoeke
