Franeker Oorlogshelden, ze zijn er in vele soorten en maten. Sommige bekend, anderen onbekend. Jacobus Cornelis van Andel, voormalig geneesheer-directeur van het Psychiatrisch Ziekenhuis Franeker, is er zo één. De gemeente Franekeradeel en de naar hem vernoemde Van Andel ouderenpsychiatrie (onderdeel van GGZ Friesland) eerden hem gisteren met de opening van een eigen wandelroute.
Een hemel die in de vorm van regen mee huilde met de treurige herinnering aan het leed uit de oorlog. Een licht doorbrekend zonnetje dat herinnerde aan hoe de tijden veranderden en hoe Van Andel daar met zijn werk een indrukwekkende bijdrage aan leverde. In die setting waren tientallen belangstellenden op het terrein van het voormalige Groot Lankum in Franeker getuige van de opening van wat een wandelroute is met historische lading.
,,Een baken van hoop”, zo typeerde burgemeester Eduard van Zuijlen de persoon Van Andel toen het gisteren over zijn rol in de oorlogsjaren ging. ,,Een man die door ons ook niet voor niets al werd uitgekozen als naamgever van het voor ons belangrijke onderdeel ouderenpsychiatrie”, vulde Adriaan Jansen, bestuursvoorzitter van GGZ Friesland, aan.
Vernieuwer en redder
Van Andel ving met zijn staf van het Psychiatrisch Ziekenhuis Franeker gedurende de oorlogsjaren vijfduizend mensen op; met de tuinen en gaarkeuken van het voormalige Groot Lankum zorgde hij er bovendien voor dat de bevolking van Franeker geen honger hoefde te lijden. Daarnaast hield hij via de tuberculose-afdeling vele Joodse onderduikers uit handen van de Duitse bezetter.
Dit en zijn betekenis als vernieuwer binnen de psychiatrie – meer oog voor dagbesteding en voor de mens achter de cliënt – leidde tot een gezamenlijk initiatief van Van Andel ouderenpsychiatrie, GGZ Friesland en de gemeente Franekeradeel: de ‘Van Andel wandelroute’.
Deze tocht van twee kilometer legde Van Andel tussen 1935 en 1950 elke dag af van Academie Gasthuis naar Groot Lankum en andersom. Mensen kunnen deze route, voorzien van bordjes, nu zelf ook gaan lopen.
| Wie was Van Andel? |
|---|
| Jacobus Cornelis van Andel werd geboren op 20 februari 1890. Zijn wieg stond in Gorinchem. Tweemaal trouwde hij. Zijn eerste vrouw was de begin vorige eeuw bekende schrijfster Olga van Andel-Ripke. Met haar kreeg hij twee kinderen: Tjeerd Hendrik en Olga Marie (Mies). Na het overlijden van Olga hertrouwde Van Andel later met Wilhelmina Mulder. Van Andel zelf overleed op 1 augustus 1979 in een verpleeghuis in Ewijk. |
